Bericht uit Iraaks-Koerdistan: Tragedie en veerkracht: het menselijke gezicht van de Turkse bombardementen

In 2004 doodden Turkse bommen de neven van Sharmin, waarop haar familie het dorp ontvluchtte. Toen Sharmin in 2022 familieleden in de bergen bezocht, raakte ze gewond door scherven van Turkse granaten, wat bij haar en haar kinderen een trauma veroorzaakte.

FOTO: Sharmin Assad met haar dochter Shonem tijdens een ontmoeting met CPT-IK in Sidakan, mei 2023 (CPT-IK)

Door CPT-Iraaks-Koerdistan

5 oktober 2023

Sharmin Assad Ishmael werd in 1993 geboren in het Koerdische bergdorp Khawakurk, precies in het hoekje dat wordt gevormd door het drielandenpunt tussen Iran, Irak en Turkije. Het Koerdische volk leeft al meer dan een eeuw gescheiden door deze drie grenzen en Khawakurk is daar helaas het symbool van: Sharmins familieleden wonen verspreid over de drie verschillende landen. Ooit konden ze elke grens vrij oversteken om hun naaste familieleden te bezoeken, maar nu is het onmogelijk om bij iemand op bezoek te gaan.

De conflicten tussen deze drie vijandige naties, met name de Turkse militaire beschietingen en invallen in Irak in de afgelopen decennia, hebben het leven in de regio extreem gevaarlijk gemaakt.

In 2004, een paar dagen na een zwaar bombardement op een klein dorp bij Khawakurk, werden drie kinderen van Sharmins oom, Mam Ali, gedood. De kinderen, allemaal jonger dan tien jaar, vonden een niet-ontplofte bom en raapten die op, want ze dachten dat het speelgoed was. De bom ontplofte in hun handen. Na deze tragedie verliet iedereen het dorp. Niet een van de media berichtte over de dood van deze kinderen in het afgelegen dorp en geen enkele regeringsfunctionaris bood hulp aan.

Sharmin, Mam Ali en hun hele familie besloten naar de grotere stad Sidakan te verhuizen, waar ze dachten veilig te zijn voor verdere tragische gebeurtenissen. In oktober 2022 ging Sharmin met haar vierjarige dochter Shonem en negenjarige zoon Mohamed naar familie in de bergen. Haar familie bestaat uit nomadische herders die rondtrekken met hun kuddes dieren, zoals het Koerdische volk dat al eeuwen doet in dit grensgebied. Ze trekken ‘s zomers de bergen in en dalen ‘s winters af naar de vlakten.

Sharmin besloot er te overnachten. ‘s Ochtends hielp ze bij het melken en waste ze zich daarna om zich klaar te maken voor het ochtendgebed. Plotseling hoorde ze een hard geluid en voelde ze een scherpe, intense pijn alsof ze in haar rug werd gestoken. Ze zag het bloed op haar hand en verloor het bewustzijn.

Toen Sharmin weer bij kwam, stond haar dochter Shonem naast haar en smeekte: “Mama, ga alsjeblieft niet dood”. Door de ontploffing was ze gewond geraakt aan haar arm, haar zij en been. Er zit nog steeds een stuk granaatscherf ter grootte van een vinger in haar been. De dokter zei dat ze het niet kunnen verwijderen omdat het dicht bij een zenuw zit.

Sharmin heeft maandenlang niet kunnen slapen. Ze was vijf maanden aan bed gekluisterd, terwijl haar man en familieleden voor haar en haar kinderen zorgden. Het bombardement zette het leven van het hele gezin op de kop. Telkens als Sharmins dochter Shonem een hard geluid hoort, zoals een dichtslaande deur, raakt ze in paniek. Sharmin kan de medicijnen, die ze voorgeschreven heeft gekregen, niet betalen en kan nog steeds niet wat ze voor de bomaanslag wel kon. “Ik voel me maar een half mens,” zegt ze.

Het team van CPT-IK op bezoek bij Mam Ali, Sharmin en hun familie in Sidakan, mei 2023 (CPT-IK)

Hoewel het niet officieel is bevestigd, was de artilleriegranaat die Sharmin trof vrijwel zeker afkomstig van het Turkse leger, dat al eerder verschillende bombardementen in deze regio heeft uitgevoerd.

Sharmins familie heeft het gebied verlaten en zegt dat ze nooit meer terug zullen gaan. Hun verhaal echoot de ervaringen van veel Koerdische mensen: vol tragedie en ontheemding, gewone mensen gevangen tussen de grenzen en bombardementen van regionale machten. Het is ook een verhaal van heldhaftige veerkracht, van liefde en zorg van familieleden die kunnen helpen om zelfs de meest gruwelijke gebeurtenissen te doorstaan.

We waren diep geraakt, toen we theedronken met deze prachtige familie die zoveel heeft meegemaakt – hoe kon het ook anders? Konden de Turkse generaals en politici die deze bombardementen goedkeuren en de soldaten die ze uitvoeren maar eens theedrinken met deze families. Misschien zouden ze zich dan beschaamd voelen en zich realiseren wat de menselijke tol van hun invallen in Iraaks-Koerdistan is. In plaats daarvan ontmenselijken ze Koerdische burgers en zien hen slechts als obstakels voor hun politieke doelen. Des te belangrijker is het voor ons bij CPT om de verhalen over het hartverscheurende verdriet en de inspirerende veerkracht van families als die van Sharmin en Mam Ali te horen en door te geven.